• O mnie
  • Blog
  • Portfolio
  • Nauka j臋zyka polskiego jako obcego
  • Korepetycje j臋zyk polski
  • Korekta edytorska stron, blog贸w, ksi膮偶ek, prac zaliczeniowych
  • Kontakt
O j臋zyku polskim po polsku :-)

O j臋zyku polskim po polsku :-)

  • O mnie
  • Blog
  • Portfolio
  • Nauka j臋zyka polskiego jako obcego
  • Korepetycje j臋zyk polski
  • Korekta edytorska stron, blog贸w, ksi膮偶ek, prac zaliczeniowych
  • Kontakt

馃摎 Tryb rozkazuj膮cy w j臋zyku polskim

Nie u偶ywamy go zbyt cz臋sto, bo jest odbierany przez niekt贸rych jako niegrzeczny. Ale je艣li obcokrajowiec chce zdawa膰 egzamin na poziomie B1 z j臋zyka polskiego, to musi zna膰 ten tryb i u偶ywa膰 go poprawnie.

Tryb rozkazuj膮cy mo偶emy stosowa膰 do:

  • polece艅
  • sugestii i rad
  • 偶ycze艅
  • pr贸艣b (tu cz臋艣ciej u偶ywamy trybu warunkowego lub czasownik贸w modalnych)
  • rozkaz贸w

TWORZENIE TRYBU ROZKAZUJ膭CEGO

Tryb rozkazuj膮cy tworzymy na podstawie czasu tera藕niejszego (czyli czasowniki w aspekcie niedokonanym) oraz przysz艂ego prostego (czyli czasowniki w aspekcie dokonanym).

Z odmiany -m, -sz potrzebujemy formy oni/one (3 osoba liczby mnogiej).

KOCHA膯 -> oni/one kochaj膮 > usuwamy 膮 i mamy temat trybu rozkazuj膮cego i r贸wnocze艣nie form臋 ty kochaj

Z odmiany -臋, -isz/-ysz oraz -臋, -esz potrzebujemy formy ty (2 osoba liczby pojedynczej)

M脫WI膯 -> ty m贸wisz -> usuwamy -isz i mamy temat trybu rozkazuj膮cego i r贸wnocze艣nie form臋 ty m贸w

LE呕E膯 -> ty le偶ysz -> usuwamy -ysz i mamy i mamy temat trybu rozkazuj膮cego i r贸wnocze艣nie form臋 ty le偶

KUPOWA膯 -> ty kupujesz -> usuwamy -esz i mamy temat trybu rozkazuj膮cego i r贸wnocze艣nie form臋 ty kupuj

!!! uwaga Czasowniki zako艅czone na -awa膰 tworz膮 temat trybu rozkazuj膮cego i r贸wnocze艣nie form臋 ty od bezokolicznika DAWA膯 -> ty dawaj

ZROZUMIE膯 (czas przysz艂y prosty) -> ty zrozumiesz -> usuwamy -esz i mamy temat trybu rozkazuj膮cego i r贸wnocze艣nie form臋 ty zrozum

KO艃C脫WKI TRYBU ROZKAZUJ膭CEGO

jaNIE MA!
tytemat trybu rozkazuj膮cego jest r贸wnocze艣nie form膮 ty np. ty kochaj/m贸w/le偶/kupuj/dawaj/zrozum
on (pan)niech +III osoba liczby pojedynczej, np. niech kocha/m贸wi/le偶y/kupuje/zrozumie
ona (pani)
ono
mytemat trybu rozkazuj膮cego + ko艅c贸wka -my np. kochajmy, m贸wmy, le偶my, kupujmy, zrozummy (druga opcja: zrozumiejmy)
wytemat trybu rozkazuj膮cego + ko艅c贸wka -cie np. kochajcie, m贸wcie, le偶cie, kupujcie, zrozumcie
oni (panowie, pa艅stwo)niech + III osoba liczby mnogiej np. niech kochaj膮, m贸wi膮, le偶膮, kupuj膮, zrozumiej膮
one (panie)

CZASOWNIKI NIEREGULARNE

ba膰 si臋 – b贸j si臋

by膰 – b膮d藕

mie膰 – miej

spi膮膰 – zepnij

sta膰 – st贸j

wzi膮膰 – we藕

(ze)chcie膰 – (ze)chciej

CZASOWNIKI BEZ TRYBU ROZKAZUJ膭CEGO

S艂owniki wymieniaj膮 czasowniki musie膰, wole膰, m贸c.

ALTERNACJE

Niestety, jest ich sporo 馃檨 Ale po kolei.

  • je艣li na ko艅cu w temacie mamy ci, dzi, ni, si, zi, to zamieniamy i na kreseczk臋, czyli ci na 膰, dzi na d藕, ni na 艅, si na 艣, zi na 藕 np. gasisz -> ga艣, jedziesz -> jed藕, przestaniesz -> przesta艅,
  • je艣li temat ko艅czy si臋 na zbitk臋 sp贸艂g艂oskow膮 i ostatnia jest litera n, to rozszerzamy temat – ij, np. zwolnisz -> zwolnij
  • je艣li temat ko艅czy si臋 na -jm (od bezokolicznik贸w zako艅czonych na -j膮膰), to rozszerzamy temat o -ij, np. wynajmiesz -> wynajmij
  • je偶eli w temacie mamy zbitk臋 sp贸艂g艂oskow膮 lub nie ma samog艂oski, to rozszerzamy temat o -ij lub -yj, np. 艣pisz -> 艣pij, wy艣lesz -> wy艣lij

I jeszcze alternacja o:贸. Wyst臋puje tylko w odmianie -臋, -esz oraz -臋,-isz, ale nie w ka偶dym czasowniku. Mamy np. otworzy膰 -> otw贸rz, robi膰 -> r贸b

CZAS W TRYBIE ROZKAZUJ膭CYM

Tryb rozkazuj膮cy mo偶emy u偶ywa膰 wtedy, gdy m贸wimy o ty, co teraz (czas tera藕niejszy) lub o tym, co b臋dzie (czas przysz艂y). Nie u偶ywamy trybu rozkazuj膮cego, gdy m贸wimy o tym, co by艂o (czas przesz艂y).

NEGACJA W TRYBIE ROZKAZUJ膭CYM

Zazwyczaj przy negacji u偶ywamy aspektu niedokonanego, np. Nie r贸b tego! Nie pisz po 艣cianie! Mo偶emy utworzy膰 te偶 zdanie z negacj膮 i w aspekcie dokonanym, je艣li chcemy zareagowa膰 szybko i boimy si臋, 偶e ta czynno艣膰 zaraz si臋 wydarzy, np. Nie przewr贸膰 si臋! Nie wjed藕 w ogrodzenie! Nie z艂am nogi! Nie pomyl si臋!

EMOCJE W TRYBIE ROZKAZUJ膭CYM

Kiedy m贸wimy zdanie w trybie rozkazuj膮cym, odbiorca mo偶e poczu膰, 偶e jeste艣my 藕li, zniecierpliwieni, zirytowani, 偶e czujemy si臋 lepsi albo mamy prawo do wydawania rozkaz贸w. Dlatego warto u偶ywa膰 s艂owa prosz臋 i wybiera膰 czasownik w takim aspekcie, kt贸ry brzmi przyja藕niej, np. Jedz zup臋/zjedz zup臋, ubieraj si臋/ubierz si臋. (Niekt贸rzy uwa偶aj膮, 偶e aspekt niedokonany brzmi 艂agodniej).

Spodoba艂 Ci si臋 m贸j wpis? Kup mi kaw臋 馃檪 Spodoba艂 Ci si臋 m贸j wpis? Postaw mi kaw臋 na buycoffee.to
5.00 avg. rating (89% score) - 1 vote
8 czerwca, 2022 Polski jako obcy
2 komentarze

馃摎 Czas tera藕niejszy w j臋zyku polskim

馃摎 Tryb przypuszczaj膮cy/warunkowy

  1. dobra rada 5 lutego, 2023 o 7:45 pm Odpowiedz

    Nie, nie od 2. os. tylko od 3. os – popatrz sobie na t臋czow膮 gramatyk臋.

    • younike 14 lutego, 2023 o 9:39 am Odpowiedz

      Owszem, w T臋czowej gramatyce jest informacja, 偶e tryb rozkazuj膮cy tworzymy od 3 osoby (on, ona, ono albo oni, one) https://www.sjikp.us.edu.pl/pl/tryb_rozkazujacy/
      Ale to nie znaczy, 偶e wszyscy w ten spos贸b ucz膮, np. Gramatyka dla praktyka uczy w taki spos贸b, jak ja pokaza艂am.

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Najwy偶ej oceniane

  • 馃摎Historia jednego sokolego gniazda (95%) - 5 votes
  • 馃摎Opust czy upust? (95%) - 5 votes
  • 馃摎Zczyta膰 czy sczyta膰? (93%) - 15 votes
  • 馃摎Czasowniki 艂膮cz膮ce si臋 z rzeczownikiem w narz臋dniku (92%) - 2 votes
  • 馃摎膯wiczenia biernik liczba mnoga rodzaj m臋skoosobowy (92%) - 2 votes

Ostatnie wpisy

  • 馃摎 Wzi膮膰 na tapet臋 czy na tapet?
  • 馃摎 Zza czy za?
  • 馃摎 Ukamienowa膰 czy ukamieniowa膰?
  • 馃摎 Tryb przypuszczaj膮cy/warunkowy
  • 馃摎 Tryb rozkazuj膮cy w j臋zyku polskim

Najnowsze komentarze

  • 馃摎 Czas tera藕niejszy w j臋zyku polskim | O j臋zyku polskim po polsku :-) - 馃摎 Aspekt w j臋zyku polskim
  • younike - 馃摎 Ukamienowa膰 czy ukamieniowa膰?
  • Pawe艂 - 馃摎 Ukamienowa膰 czy ukamieniowa膰?
  • younike - 馃摎 Tryb rozkazuj膮cy w j臋zyku polskim
  • dobra rada - 馃摎 Tryb rozkazuj膮cy w j臋zyku polskim

Kategorie

2010-2022 Wszelkie prawa zastrze偶one (znak s艂owno-graficzny graficzny obj臋ty ochron膮 patentow膮 RP)
Dumnie wspierane przez WordPressa | Motyw: Neblue by NEThemes.
  • Regulamin
  • Mapa serwisu
Ta strona korzysta z ciasteczek aby 艣wiadczy膰 us艂ugi na najwy偶szym poziomie: narz臋dzia analityczne (Google Analytics), marketingowe (Google AdSense). Szczeg贸艂y znajdziesz na stronie Polityka prywatno艣ci
Je偶eli wyra偶asz zgod臋 na wykorzystywanie plik贸w cookies, kliknij w przycisk "Rozumiem i akceptuj臋". Je偶eli chcesz edytowa膰 ustawienia plik贸w cookies, kliknij w przycisk "Ustawienia".
UstawieniaRozumiem i akceptuj臋
Informacja o ciasteczkach

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are as essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
SAVE & ACCEPT