馃摎Koniugacja -臋, -esz
Ostatnia koniugacja w j臋zyku polskim, kt贸rej ucz膮 si臋 obcokrajowcy. Dzi臋ki znajomo艣ci tej koniugacji mog膮 np. opowiedzie膰, co robi膮 ka偶dego dnia.
W tej grupie mamy czasowniki, kt贸rych temat ko艅czy si臋 na sp贸艂g艂osk臋. Niestety, od tej zasady jest sporo wyj膮tk贸w. 呕eby rozpozna膰, kt贸ry czasownik jest w tej grupie, nale偶y pami臋ta膰, 偶e temat I osoby liczby pojedynczej (ja) jest taki sam jak temat III osoby liczby mnogiej (oni/one) – patrz czasownik i艣膰.
Ale za to mamy 3 regu艂y:
- je艣li czasownik jest kr贸tki np. 偶y膰, my膰, czu膰 (uwaga – by膰 odmienia si臋 inaczej) lub ko艅czy si臋 na -ie膰 -> dodajemy liter臋 j i wtedy ko艅c贸wki
- je艣li czasownik ko艅czy si臋 na -owa膰/-ywa膰/-iwa膰 -> zamieniamy -owa膰/-ywa膰/-iwa膰 na uj i wtedy dodajemy ko艅c贸wki
- jesli czasownik ko艅czy si臋 na -awa膰 -> zamieniamy -awa膰 na aj i wtedy dodajemy ko艅c贸wki
regularna | 偶y膰 -> dodatkowe j | -owa膰/-ywa膰/-iwa膰 | -awa膰 | ||
ja | id | 偶yj | kupuj | daj | -臋 |
ty | idzi | czuj | spaceruj | zostaj | -esz |
on (pan) | idzi | myj | przygotowuj | wydaj | -e |
ona (pani) | idzi | zdrowej | oczekuj | rozdaj | -e |
ono | idzi | pij | oczekuj | oddaj | -e |
my | idzi | tyj | dzi臋kuj | wstaj | -emy |
wy | idzi | starzej | buduj | staj | -ecie |
oni (panowie, pa艅stwo) | id | psuj | gotuj | sprzedaj | -膮 |
one (panie) | id | szyj | maluj | przestaj | -膮 |
ALTERNACJE W TEMACIE
- je艣li czasownik ko艅czy si臋 na -a膰, to s -> sz, r -> rz, a z -> 偶 np. czesa膰 – ja czesz臋, ty czeszesz; kara膰 -> ja karz臋, ty karzesz, liza膰 -> ja li偶臋, ty li偶esz
- je艣li czasownik ko艅czy si臋 na -n膮膰, to poza I osob膮 liczby pojedynczej (ja) i III osob膮 liczby mnogiej (oni/one) temat ma dodatkowe i np. ci膮gn膮膰 -> ja ci膮gn臋, ty ci膮gniesz, on/ona/ono ci膮gnie, my ci膮gniemy, wy ci膮gniecie, oni/one ci膮gn膮
- je艣li czasownik ko艅czy si臋 na -e艣膰 lub -e藕膰, to poza I osob膮 liczby pojedynczej (ja) i III osob膮 liczby mnogiej (oni/one) temat ma dodatkowe i, a dla I osoby liczby pojedynczej (ja) i III osoby liczby mnogiej (oni/one) w temacie e -> o np. nie艣膰 -> ja nios臋, ty niesiesz, on/ona/ono niesie, my niesiemy, wy niesiecie, oni/one nios膮
- je艣li temat ko艅czy si臋 na -膮膰, to w temacie jest dodatkowe -n- lub -m-, a poza I osob膮 liczby pojedynczej (ja) i III osob膮 liczby mnogiej (oni/one) temat ma dodatkowe i, np. kl膮膰 – ja kln臋, ty klniesz, on/ona/ono klnie, my klniemy, wy klniecie, oni/one kln膮
Przyk艂adowe trudne czasowniki:
I艢膯 http://sgjp.pl/leksemy/#273388/i%C5%9B%C4%87
BIEC http://sgjp.pl/leksemy/#250036/biec
M脫C http://sgjp.pl/leksemy/#250153/m%C3%B3c
CI膭膯 http://sgjp.pl/leksemy/#279599/ci%C4%85%C4%87
BRA膯 http://sgjp.pl/leksemy/#254720/bra%C4%87
PRA膯 http://sgjp.pl/leksemy/#255007/pra%C4%87
PIEC http://sgjp.pl/leksemy/#250071/piec
Lista czasownik贸w, kt贸re odmieniaj膮 si臋 wed艂ug tego wzoru (poziom A1)
i艣膰
skaka膰
spacerowa膰
p艂yn膮膰
jecha膰
ci膮gn膮膰
艂apa膰
dawa膰
bra膰
budowa膰
ci膮膰
strzyc
drze膰
k膮pa膰 si臋
r膮ba膰
艂ama膰
pra膰
prasowa膰
telefonowa膰
wstawa膰
my膰 si臋
czesa膰 si臋
malowa膰 si臋
pracowa膰
rosn膮膰
studiowa膰
bra膰 艣lub
starze膰 si臋
pi膰
gotowa膰
piec
pr贸bowa膰
gry藕膰
podawa膰
cz臋stowa膰
dzi臋kowa膰
kupowa膰
sprzedawa膰
kosztowa膰
dodawa膰
odejmowa膰
pisa膰
malowa膰
rysowa膰
haftowa膰
szy膰
podr贸偶owa膰
fotografowa膰
偶eglowa膰
chorowa膰
kaszle膰
banda偶owa膰
p艂aka膰
艣mia膰 si臋
ca艂owa膰
obejmowa膰 si臋
wia膰