馃摎Czasowniki 艂膮cz膮ce si臋 z rzeczownikiem w dope艂niaczu
Od marca 2019 ucz臋szczam na zaj臋cia dla nauczycieli j臋zyka polskiego dla obcokrajowc贸w. I dlatego postanowi艂am napisa膰 o czasownikach, kt贸re 艂膮cz膮 si臋 z rzeczownikiem w dope艂niaczu.
Poni偶ej lista czasownik贸w, kt贸re 艂膮cz膮 si臋 z rzeczownikiem w dope艂niaczu:
Ba膰 si臋 np. ba膰 si臋 dzika
Brakowa膰 np. brakowa膰 cukru
Broni膰 np. broni膰 ojczyzny
Dogl膮da膰 np. dogl膮da膰 zwierz膮t
Domaga膰 si臋 np. domaga膰 si臋 praw
Dotyczy膰 np. dotyczy膰 sprawy
Dotyka膰 np. dotyka膰 oka
Nienawidzi膰 np. nienawidzi膰 oszustwa
Odmawia膰 odm贸wi膰, np. odmawia膰 udzia艂u
Pilnowa膰 np. pilnowa膰 dzieci
Poszukiwa膰 poszuka膰, np. poszuka膰 odpowiedzi
Potrzebowa膰 np. potrzebowa膰 opieki
Pozbywa膰 si臋 np. pozbywa膰 si臋 rzeczy
Pragn膮膰 np. pragn膮膰 spokoju
Pr贸bowa膰 np. pr贸bowa膰 potrawy
Przysparza膰 przysporzy膰, np. przysparza膰 zmartwie艅
Spodziewa膰 si臋 np. spodziewa膰 si臋 awansu
S艂ucha膰 np. s艂ucha膰 rad
Strzec np. strzec granic
Szuka膰 np. szuka膰 z艂ota
Uczy膰 si臋 np. uczy膰 si臋 j臋zyka polskiego
Udziela膰 udzieli膰. np. udziela膰 wywiadu
U偶ywa膰 u偶y膰, np. u偶y膰 wyobra藕ni
Wymaga膰 np. wymaga膰 uwagi
Zabrania膰 zabroni膰, np. zabrania膰 krzyku
Zaczerpn膮膰 np. zaczerpn膮膰 powietrza
呕a艂owa膰 np. 偶a艂owa膰 decyzji
Zapomina膰 np. zapomina膰 s艂贸w
Zazdro艣ci膰 np. zazdro艣ci膰 zwyci臋stwa
呕yczy膰 np. 偶yczy膰 zdrowia
…rowniez „zyczyc” i „zapominac”
呕yczy膰 jak najbardziej tak, ale zapomina膰 nie 艂膮czy si臋 tylko z dope艂niaczem, ale te偶 np. z miejscownikiem (zapomnia艂em o wa偶nym spotkaniu) czy biernikiem (zapomnia艂am twoje oczy).
brzydzi膰 si臋 (czego? / czym?)
chwyta膰 si臋 (czego? / czym?)
dobiega膰 (czego? / do czego?)
dochodzi膰 (czego?)
dok艂ada膰 (co? / czego? / czym?)
dokonywa膰 (czego?)
domy艣la膰 si臋 (czego?)
dopomina膰 si臋 (czego?)
dorabia膰 si臋 (czego? / czym?)
dostarcza膰 (czego? / co?)
doszukiwa膰 si臋 (czego?)
do艣wiadcza膰 (czego?)
dowiadywa膰 si臋 (czego?)
dowodzi膰 (od dowodu, nie od dowodzenia) (czego? / czym?)
doznawa膰 (czego?)
gratulowa膰 (kogo? czego? / komu?)
kosztowa膰 (pr贸bowa膰 smaku) (czego? / co?)
kupowa膰 (co? / czego?)
nabiera膰 (co? / czego?)
nabywa膰 (co? / czego?)
najada膰 si臋 (czego? / czym?)
nalewa膰 (co? / czego?)
nanosi膰 (co? / czego?)
napi膰 si臋 (czego?)
naucza膰 (kogo? czego?)
nauczy膰 si臋 (czego?)
obawia膰 si臋 (kogo? czego?)
objada膰 si臋 (czego? / czym?)
oczekiwa膰 (czego?)
oszcz臋dza膰 (co? / czego?)
patrze膰 / patrzy膰 (oczekiwa膰) (czego? kogo?)
podejmowa膰 si臋 (czego?)
poszukiwa膰 (kogo? czego?)
pozbawia膰 (si臋) (czego?)
po偶膮da膰 (kogo? czego?)
po偶ycza膰 (co? / czego?)
prosi膰 (kogo? co? / czego?)
pr贸bowa膰 (co? / czego?)
przestrzega膰 (dotrzymywa膰) (czego?)
przestrzega膰 (ostrzega膰) (kogo?)
przybywa膰 (o ilo艣ci, poziomie wody itp.) (czego? kogo?)
pyta膰 si臋 (kogo?)
radzi膰 si臋 (kogo?)
si臋ga膰 (czego?)
spodziewa膰 si臋 (czego? kogo?)
stawa膰 (wystarcza膰) (czego?)
trzyma膰 si臋 (czego? kogo? / czym? )
uchodzi膰 (unika膰, np. 艣mierci) (czego?)
ujmowa膰 (odejmowa膰 np. sobie) (czego?)
unika膰 (czego? kogo?)
ust臋powa膰 (odst臋powa膰) (czego?)
wo艂a膰 (kogo? czego?) np. pomocy
wstydzi膰 si臋 (kogo? czego?)
wygl膮da膰 (wyczekiwa膰) (czego? kogo?)
wymaga膰 (czego?)
wyzbywa膰 si臋 (pozbywa膰 si臋) (czego? kogo?)
wzywa膰 (kogo? czego?) np. pomocy
zabrania膰 (czego?)
zwalnia膰 (czego? np. kroku
偶a艂owa膰 (kogo? czego?)
偶膮da膰 (czego?)
Dzi臋kuj臋 za wyczerpuj膮cy komentarz. Cz臋艣膰 tych czasownik贸w 艂膮czy si臋 te偶 z innymi przypadkami ni偶 tylko dope艂niacz, a m贸j wpis w za艂o偶eniu mia艂 dostarczy膰 podstawowe informacje i czasowniki obcokrajowcom. Niekt贸re czasowniki s膮 na tej li艣cie b艂臋dnie, np. kupowa膰 艂膮czy si臋 tylko z rzeczownikami w bierniku.
Moim uczniom polecam wsjp.pl – w zak艂adce sk艂adnia jest 艂adnie rozpisane, z czym dany czasownik si臋 艂膮czy.
Owszem, „kupowa膰” cz臋艣ciej 艂膮czy si臋 z biernikiem, ale z mo偶e r贸wnie偶 przy艂膮cza膰 dope艂niacz (np. w starszych tekstach), zw艂aszcza w znaczeniu dope艂niacza partytywnego, np. „co dzie艅 kupowa艂a sobie jab艂ek za niewielk膮 sum臋”. Podobnie偶 „dok艂ada膰”, „dostarcza膰”, „dobiera膰”, „nabiera膰”, „nabywa膰”, „objada膰 si臋”, „oszcz臋dza膰”, „po偶ycza膰”… Zapewniam, 偶e sprawdzi艂em ka偶dy z czasownik贸w na tej li艣cie, korzystaj膮c z „Praktycznego s艂ownika 艂膮czliwo艣ci czasownik贸w” Stanis艂awa M臋daka – co niekoniecznie znaczy, 偶e obcokrajowcy powinni uczy膰 si臋 stosowania wszystkich tych czasownik贸w z dope艂niaczem. Mi jedynie bardzo brakowa艂o jakiej艣 w miar臋 kompletnej listy czasownik贸w rz膮dz膮cych dope艂niaczem, wi臋c pomy艣la艂em o uzupe艂nieniu listy sporz膮dzonej przez Pani膮.
Cho膰 widz臋, 偶e zapomnia艂em jeszcze o kilku, np. „b艂aga膰” (np. lito艣ci), „chcie膰” (z dope艂niaczem partytywnym lub z rzeczownikami abstrakcyjnymi, np. „chcie膰 spokoju”, „chcie膰 wolno艣ci”), „czeka膰” (np. „wiadomo艣ci od syna”), „dawa膰” (z dope艂niaczem partytywnym), „dociera膰” (uciera膰 wi臋cej – z d. partytywnym), „dodawa膰” (z d. partytywnym), „donosi膰” (przynosi膰 wi臋cej), „dostawa膰” (z d. partytywnym), „l臋ka膰 si臋”.
To pewnie jeszcze i tak nie wszystkie…
Pozdrawiam serdecznie,
Bardzo dzi臋kuj臋:-) lista pewnie b臋dzie jeszcze uzupe艂niana (-:
W planach mam kolejne przypadki…