Narządy mowy biorą udział w powstawaniu głosek. Wyróżniamy następujące narządy mowy:

• płuca,
• tchawica z krtanią (tu są wiązadła głosowe – ich drgania powodują powstanie dźwięku),
• jama gardłowa,
• jama ustna (tu wyróżniamy wargi, język, żeby, dziąsła, podniebienie miękkie i twarde),
• jama nosowa.

Uwzględniając wpływ narządów mowy na wymawianie głosek, rozróżniamy:

1. Ruch powietrza
   • ustne (powietrze przechodzi tylko przez usta) – a, o, u, i, b, t, k, l, r, f,w, z
   • nosowe (powietrze przechodzi prze usta i nos) – ą, ę, m, n, ń
2. Wpływ wiązadeł
   • dźwięczne (drganie wiązadeł głosowych przy ich wymawianiu) – b, d, z, ź, ź, dz, dź, dż, w, j, m, n, l, ł, r i wszystkie samogłoski
   • bezdźwięczne (brak drgań wiązadeł głosowych przy ich wymawianiu) – p, t, k, s, ś, sz, c, ć, cz, f, ch

1. Położenie języka
   • miękkie (środek języka wznosi się ku podniebieniu) – ś, ź, ć, dź, ń, p', b', f', w', m', l', k', g', ch', j
     
   • twarde (środek języka zajmuje inne położenie)
     • przedniojęzykowe zębowe  – d, d', t, t', z, z', s, s', dz, c, n, ł
     • przedniojęzykowe dziąsłowe – ż, sz, dź, cz, l, r
     • średniojęzykowe – ź, ś, dź, ć, ń
     • tylnojęzykowe – g, g', k, k', ch, ch'
       
2. Stopień zamknięcia jamy ustnej
   • zwarte (jama ustna zamknięta zupełnie) – p, p', b, b', t, d, k, k', g, g'
     
   • szczelinowe (jama ustna nie jest zamknięta zupełnie) – f, f', w, w', s, z, ś, ź, sz, ż, ch, ch'
   • zwarto-szczelinowe (jama ustna jest najpierw zamknięta, a następnie bardzo szybko tworzy się szczelina) – c, cz, ć, dz, dź, dź
   • półotwarte (zwarcie jamy ustnej i otwarcie w tym samym lub innym miejscu jamy ustnej lub nosa) – m, m', n, n', ł, l, r.

Wniosek jest następujący: głoska t to głoska ustna, bezdźwięczna, twarda, zwarta, przedniojęzykowo- zębowa. Proste :-).

Polub Edytornię na Facebooku 🙂