• O mnie
  • Blog
  • Portfolio
  • Nauka języka polskiego jako obcego
  • Korepetycje język polski
  • Korekta edytorska stron, blogów, książek, prac zaliczeniowych
  • Kontakt
O języku polskim po polsku :-)

O języku polskim po polsku :-)

  • O mnie
  • Blog
  • Portfolio
  • Nauka języka polskiego jako obcego
  • Korepetycje język polski
  • Korekta edytorska stron, blogów, książek, prac zaliczeniowych
  • Kontakt

📚Marzę czy mażę?

Oto jest pytanie i homonim zarazem :-). Przy okazji tego dylematu warto przypomnieć zasadę użycia rz i ż. Ż piszemy, gdy:

  • w wyrazach pochodnych są wymiany głoskowe:
    • ż – g, np. nadproże – próg
    • ż – dz, np. księża – ksiądz
    • ż – h, np. drużynowy – druh
    • ż – z, np. mażę – mazanie
    • ż – ź, np. zagrożenie – groźny
    • ż – s, np. boży – boski
  • występuje przed literami r, l, ł, np. drżenie, ulżyć, łże (słownik ortograficzny podaje wyjątki: półrzadki, współrządzić)
  • jest częścią partykuł -że, -ż, np. zróbże, jakiż
  • występuje po literze n w wyrazach obcych, np. aranżacja
  • po przedrostku zakończonym na spółgłoskę, jeśli rdzeń zaczyna się na ż, np. odżałować, nadżerka
  • występuje w wyrazach rodzimych i w formach pochodnych: gżegżółka, mżawka, piegża.

Rz piszemy, gdy:

  • w wyrazach pochodnych jest wymiana głoskowa rz – r, np. wierzyć – wiara, dobrze – dobry (rzadko występuje wymiana rr – rz, np. mirra – mirze)
  • jest zakończenie -erz, -arz, -mierz, -mistrz, np. malarz, fałszerz, ciśnieniomierz, zegarmistrz (niektóre wyjątki: instruktaż, masaż, lemiesz)
  • występuje po spółgłoskach p, b, t, d, k, g, ch, j, w, np. przywara, brzuch, trzask, drzewo, zakrzepnąć, zagrzmieć, chrzcić, ujrzeć, wrzucić.

Lista wyjątków do tych zasad jest długa. Najbardziej znane to: bukszpan, całokształt, kształcić, kszyk (ptak), riksza, pszczoła, pszenica, słupszczanin. Ponadto w przymiotnikach (w stopniu wyższym i najwyższym) przyrostek brzmi -szy, a nie -rzy (i dlatego jest lepszy, grzeczniejszy, milszy) i w czasownikach pochodnych od przymiotników, np. ulepszyć, upiększać. A czasem piszemy rz bo tak – bo wpływ na to mają np. czynniki historyczne czy konwencja. I tak jest z marzeniami :-).
Spodobał Ci się wpis? Postaw mi kawę na buycoffee.to

3.67 avg. rating (77% score) - 3 votes
10 listopada, 2010 Poprawność językowa
9 komentarzy
gżegżółkahomonimkiedy piszemy rzkiedy piszemy żpisownia o czy upisownia rz czy żrz czy żwyraz pochodnyzakres uzycia ą

📚Czemu trzeba mówić dlaczego?

📚Prawa autorskie osobiste

  1. Damian 28 marca, 2012 o 3:34 pm Odpowiedz

    mażę po tablicy, marzę o lodach ha! 😆 😆 😆 😆 maze i marze jest dobrze napisane 8)

  2. karol 21 grudnia, 2012 o 5:38 pm Odpowiedz

    moja pani napisała przez rz 😡

  3. Nika 18 listopada, 2013 o 8:23 pm Odpowiedz

    No spoko , ale jak wyjaśnić słowo „Marzę”? 😀

  4. Nika 18 listopada, 2013 o 8:24 pm Odpowiedz

    To w końcu jak wyjaśnić „rz” w słowie „Marzę” ? Bo ja już nwm.. 😥

  5. younike 21 listopada, 2013 o 6:18 am Odpowiedz

    [quote name=”Nika”]To w końcu jak wyjaśnić „rz” w słowie „Marzę” ? Bo ja już nwm.. :cry:[/quote]
    Ostatnie zdanie tego wpisu wyjaśnia:
    „A czasem piszemy rz bo tak – bo wpływ na to mają np. czynniki historyczne czy konwencja. I tak jest z marzeniami :-).”

  6. Jan 14 września, 2014 o 2:31 pm Odpowiedz

    >

    Instruktaż to udzielanie instrukcji, inaczej – instruowanie. Instruktarz to zbiór instrukcji, zwłaszcza skarbowych Pierwsze z tych słów zapożyczyliśmy z języka rosyjskiego. Drugie pochodzi z łaciny i jest przestarzałe. Zob. Etymologiczny słownik języka polskiego A. Bańkowskiego, tom 1.

  7. Donia 13 grudnia, 2014 o 2:41 pm Odpowiedz

    MARZĘ np. o nowym telefonie
    MAŻĘ np. tablicę szkolną

  8. Nata 3 stycznia, 2018 o 10:35 pm Odpowiedz

    Jak właściwie sie pisze słowo marze

    • younike 13 stycznia, 2018 o 7:14 pm Odpowiedz

      Pisownia zależy od kontekstu 🙂 Marzę o podróży, ale: mażę tablicę.

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Najwyżej oceniane

  • 📚Historia jednego sokolego gniazda (95%) - 5 votes
  • 📚Opust czy upust? (95%) - 5 votes
  • 📚Zczytać czy sczytać? (93%) - 15 votes
  • 📚Czasowniki łączące się z rzeczownikiem w narzędniku (91%) - 2 votes
  • 📚Ćwiczenia biernik liczba mnoga rodzaj męskoosobowy (91%) - 2 votes

Ostatnie wpisy

  • 📚 Wziąć na tapetę czy na tapet?
  • 📚 Zza czy za?
  • 📚 Ukamienować czy ukamieniować?
  • 📚 Tryb przypuszczający/warunkowy
  • 📚 Tryb rozkazujący w języku polskim

Najnowsze komentarze

  • 📚 O Edytorni słów kilka | O języku polskim po polsku :-) - 📚Edytornia, czyli…
  • 📚 Odnośnie czegoś | O języku polskim po polsku :-) - 📚Nie!
  • 📚 Formy rodzaju | O języku polskim po polsku :-) - 📚Narządy mowy
  • 📚Przyrostki tworzące rzeczowniki | O języku polskim po polsku :-) - 📚Edytornia, czyli…
  • 📚Zwiastuna czy zwiastunu? | O języku polskim po polsku :-) - 📚Raz, dwa, trzy… akcja!

Kategorie

2010-2022 Wszelkie prawa zastrzeżone (znak słowno-graficzny graficzny objęty ochroną patentową RP)
Dumnie wspierane przez WordPressa | Motyw: Neblue by NEThemes.
  • Regulamin
  • Mapa serwisu
Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie: narzędzia analityczne (Google Analytics), marketingowe (Google AdSense). Szczegóły znajdziesz na stronie Polityka prywatności
Jeżeli wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies, kliknij w przycisk "Rozumiem i akceptuję". Jeżeli chcesz edytować ustawienia plików cookies, kliknij w przycisk "Ustawienia".
UstawieniaRozumiem i akceptuję
Informacja o ciasteczkach

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are as essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
SAVE & ACCEPT