Zanim powstały nazwiska (chłopskie, bo szlachta nazwiska miała wcześniej), od końca średniowiecza funkcjonowały przezwiska. Zazwyczaj przezwisko zawierało odpowiedź na jedno z takich pytań:

• jaki jest? np. Chytry
• czyj jest? np. Bednarczyk
• skąd jest? np. Chojnacki
• co robi? np. Krawczyk
• jakie ma imię? np. Szymański

Przezwiska były nietrwałe, mogły się szybko zmieniać (np. ktoś zmienił zawód, miejsce zamieszkania lub nie posiadał cechy swoich przodków, która była przyczyną stworzenia przezwiska).

Przez wieki wykształciły się podstawowe typy nazwisk. I dziś w Polsce występują nazwiska:

• patronimiczne (utworzone od imienia ojca), np. Aleksandrowicz
• odmiejscowe (utworzone od nazw miejscowości), np. Chojnacki
• równe nazwom mieszkańców miejscowości lub regionów, np. Lubelczyk
• równe nazwom miejscowości lub ich formie przyimkowej, np. Sanok
• odapelatywne (utworzone od wyrazów pospolitych: nazw roślin, zwierząt, przedmiotów, określeń kalendarzowych)
  • równe wyrazom pospolitym, np. Stopa
  • utworzone od wyrazów pospolitych, np. Jąkała
• równe imionom, np. Paweł
• obce, np. Lange.

Panuje powszechne przekonanie, że nazwiska na -ski są lepsze, bo szlacheckie. Nie jest tak do końca, czego przykładem jest Kowalski – nazwisko od wykonywanego zawodu. Ponadto w XVIII wikeu zaznaczyła się tendencja dodawania zakończenia -ski do nazwisk.

[informacje w tym wpisie oparte są na książce J. M. Zawadzki, 1000 najpopularniejszych nazwisk w Polsce]

Polub Edytornię na Facebooku 🙂