📚 Tryb przypuszczający/warunkowy
Inna nazwa tego trybu to tryb warunkowy. Kiedy używamy trybu przypuszczającego/warunkowego? Jak tworzymy tryb warunkowy?
Tryb przypuszczający wyraża:
- prośbę Czy mógłby mi pan pomóc?
- życzenie Chciałbym pojechać w góry.
- złagodzony rozkaz Zrobiłbyś to zadanie!
- wątpliwość Umiałbyś to zrobić?
- hipotezy i przypuszczenia Napisałbym ten test w 10 minut.
- możliwość Myślę, że mógłbym to zrobić.
- sugestię Mógłbyś w końcu napisać ten projekt.
Tryb warunkowy tworzymy przez dodanie końcówek do III osoby liczby pojedynczej (on, ona, ono) i liczby mnogiej (oni, one) czasu przeszłego.
| mężczyzna | kobieta | dziecko | końcówka | |
| ja | kupił | kupiła | -bym | |
| ty | kupił | kupiła | -byś | |
| on (pan) | kupił | -by | ||
| ona (pani) | kupiła | -by | ||
| ono | kupiło | -by |
| rodzaj męskoosobowy | rodzaj niemęskoosobowy | ||
| my | kupili | kupiły | -byśmy |
| wy | kupili | kupiły | -byście |
| oni (panowie, państwo) | kupili | -by | |
| one (panie) | kupiły | -by |
Pisownia cząstki -by w trybie w trybie warunkowym/przypuszczającym
Cząstkę -by piszemy razem z osobowymi formami czasownika (ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one) i ze spójnikami (gdy, jeśli, jak, jeżeli).
Cząstkę by piszemy osobno z bezokolicznikiem i nieosobowymi formami czasownika (warto, można, trzeba). Jest też pisana osobno, jeśli stoi przed czasownikiem np. Ona by zrobiła zakupy = Ona zrobiłaby zakupy.
Akcent w trybie warunkowym/przypuszczającym
Akcent pada na trzecią sylabę od końca (ja, ty, on, ona, ono, oni, one) i na czwartą sylabę od końca (my, wy). Przykład:
| mężczyzna | kobieta | dziecko | |
| ja | kupiłbym | kupiłabym | |
| ty | kupiłbyś | kupiłabyś | |
| on (pan) | kupiłby | – | |
| ona (pan | – | kupiłaby | |
| ono | – | – | kupiłoby |
| rodzaj męskoosobowy | rodzaj niemęskoosobowy | |
| my | kupilibyśmy | kupiłybyśmy |
| wy | kupilibyście | kupiłybyście |
| oni (panowie, państwo) | kupiliby | – |
| one (panie) | – | kupiłyby |
Aspekt w trybie warunkowym/przypuszczającym
W języku polskim mamy aspekt dokonany lub niedokonany (zobacz wpis: https://edytornia.pl/polski-jako-obcy/aspekt-w-jezyku-polskim/). Tryb warunkowy/przypuszczający tworzymy zarówno od czasowników w aspekcie niedokonanych (gotowałbym, robiłbyś, czytałaby), jak i od czasowników w aspekcie dokonanym (ugotowałabym, zrobiłabyś, przeczytałby).
Spodobał Ci się mój wpis?