• O mnie
  • Blog
  • Portfolio
  • Nauka języka polskiego jako obcego
  • Korepetycje język polski
  • Korekta edytorska stron, blogów, książek, prac zaliczeniowych
  • Kontakt
O języku polskim po polsku :-)

O języku polskim po polsku :-)

  • O mnie
  • Blog
  • Portfolio
  • Nauka języka polskiego jako obcego
  • Korepetycje język polski
  • Korekta edytorska stron, blogów, książek, prac zaliczeniowych
  • Kontakt

📚 Przysłówek dla obcokrajowców – tworzenie, stopniowanie

Kiedyś już zrobiłam wpis o przysłówku (https://edytornia.pl/gramatyka/przyslowia-przyslowka/), ale przysłówek dla obcokrajowców to całkiem inny temat… a znalezienie sensownych materiałów jest trudne, o czym się przekonałam, gdy zaczęłam uczyć moich studentów przysłówka. No to zaczynamy 🙂

Przysłówek określa czasownik. Odpowiada na pytania: jak? gdzie? kiedy? Najczęściej jest tworzony od przymiotnika (ale są wyjątki – na przykład bardzo, całkiem, dziś, jutro, zawsze, wszędzie i wczoraj). Jeśli przysłówek jest tworzony od przymiotnika, to ma 2 końcówki:

  • -o, np. tani-> tanio, drogi -> drogo, mały -> mało
  • -(i)e, np. wygodny -> wygodnie, stały -> stale, fajny -> fajnie, pracowity ->pracowicie,
    sprawiedliwy -> sprawiedliwie, uczciwy -> uczciwie, fałszywy -> fałszywie

Końcówkę -(i)e mają przysłówki utworzone od przymiotników zakończonych na -ny, -iczny, -alny -owny, -ły, -iwy, -liwy, -ty

I żeby nie było za łatwo, to mamy alternacje:

ł –> l dojrzały –> dojrzale (miły –> mile też, choć częściej słyszymy formę miło)
r –> rze dobry –> dobrze
s –> ś zazdrosny –> zazdrośnie
t –> ci pracowity –> pracowicie

Przysłówki, które powstały od przymiotnika, możemy stopniować.

Rodzaje stopniowania:

  • regularne
  • nieregularne
  • opisowe

STOPNIOWANIE REGULARNE

  • Stopień równy

To te 2 końcówki zapisane powyżej: -o lub -(i)e

  • Stopień wyższy

Jest jedna końcówka -ej

Niestety, tu też jest sporo alternacji:

a/o –> e czarno –> czarniej wesoło –> weselej
ą –> ę gorąco –> goręcej

b –> bi głęboko –> głębiej
w -> wi różowo –> różowiej
n –> ni widno –> widniej

ch –> sz cicho –> ciszej
d –> dz/dzi prędko –> prędzej, młodo –> młodziej
g –> ż długo –> dłużej
k –> ci szybko –> szybciej
ł –> l miło –> milej
r –> rz ostro –> ostrzej
s –> ż, zi wysoko –> wyżej wąsko –> węziej
sn –> śni jasno –> jaśniej
st –> ść/ści często –> częściej, gęsty -> gęściej
t –> c krótko –> krócej

I występuje tu też zjawisko redukcji końcówek -ko, -oko, – eko (blisko, szeroko, daleko). Jak to działa?

blisko –> odcinamy -ko i zostaje nam blis, mamy alternację s –> ż, dodajemy końcówkę stopnia wyższego -ej i tak powstaje bliżej
szeroko –> odcinamy -oko i zostaje nam szer, mamy alternację r –> rz, dodajemy końcówkę stopnia wyższego -ej i tak powstaje szerzej
daleko –> odcinamy -eko i zostaje nam dal, nie ma alternacji, więc dodajemy końcówkę stopnia wyższego -ej i tak powstaje dalej

Kiedy się zna reguły, tworzenie przysłówków jest proste, prawda? 😉

  • Stopień najwyższy

Jak sama nazwa wskazuje, do stopnia wyższego dokładamy prefiks naj- i mamy formę przysłówka w stopniu najwyższym. Dlatego tu nie ma już żadnych redukcji, alternacji – i jest łatwo, miło oraz przyjemnie 🙂

naj + stopień wyższy = stopień najwyższy

STOPNIOWANIE NIEREGULARNE

Dotyczy tylko 4 przysłówków i trzeba je zapamiętać.

dobrze –> lepiej –> najlepiej

źle –> gorzej –> najgorzej

mało –> mniej –> najmniej

dużo –> więcej –> najwięcej

  • STOPNIOWANIE OPISOWE

Stopniujemy w górę (natężenie cechy lub właściwości) za pomocą przysłówka bardzo – bardziej – najbardziej lub w dół (osłabienie cechy lub właściwości) za pomocą przysłówka mało – mniej – najmniej. Np. bardzo kolorowo, bardziej kolorowo, najbardziej kolorowo, najmniej kolorowo, mniej kolorowo, mało kolorowo.

Przysłówki stopniowanie

Kiedy stopniowanie proste, a kiedy opisowe?

Zasada jest taka: jeśli jest możliwe zastosowanie stopniowania prostego, to stosujemy stopniowanie proste. Druga zasada jest związana z liczbą sylab (więcej niż 4), a jak się jeszcze bardziej wgłębić w temat, to opisowo stopniujemy również przysłówki, które powstały od imiesłowów przymiotnikowych (interesujący, wykształcony, zakochany) i te, które powstały od rzeczowników (jedwabiście, stalowo, sentymentalnie).

Przysłówki z przyimkiem po

To grupa przysłówków, które informują o cechach przedmiotu/osoby, np. po lekarsku, po chłopsku, po męsku, po laicku, po polsku, po kaszubsku. Tworzymy je od przymiotników zakończonych na -ski, -cki, od nazw języków, narodowości i nazw geograficznych.

Spodobał Ci się mój wpis? Postaw mi kawę na buycoffee.to
5.00 avg. rating (89% score) - 1 vote
29 listopada, 2021 Polski jako obcy
No Comments
przyslowek

📚 Małżonka czy żona?

📚 Iż - słowo mędrca

Dodaj komentarz Anuluj pisanie odpowiedzi

Najwyżej oceniane

  • 📚Historia jednego sokolego gniazda (95%) - 5 votes
  • 📚Opust czy upust? (95%) - 5 votes
  • 📚Zczytać czy sczytać? (93%) - 15 votes
  • 📚Czasowniki łączące się z rzeczownikiem w narzędniku (92%) - 2 votes
  • 📚Ćwiczenia biernik liczba mnoga rodzaj męskoosobowy (92%) - 2 votes

Ostatnie wpisy

  • 📚 Wziąć na tapetę czy na tapet?
  • 📚 Zza czy za?
  • 📚 Ukamienować czy ukamieniować?
  • 📚 Tryb przypuszczający/warunkowy
  • 📚 Tryb rozkazujący w języku polskim

Najnowsze komentarze

  • 📚 Czas teraźniejszy w języku polskim | O języku polskim po polsku :-) - 📚 Aspekt w języku polskim
  • younike - 📚 Ukamienować czy ukamieniować?
  • Paweł - 📚 Ukamienować czy ukamieniować?
  • younike - 📚 Tryb rozkazujący w języku polskim
  • dobra rada - 📚 Tryb rozkazujący w języku polskim

Kategorie

2010-2022 Wszelkie prawa zastrzeżone (znak słowno-graficzny graficzny objęty ochroną patentową RP)
Dumnie wspierane przez WordPressa | Motyw: Neblue by NEThemes.
  • Regulamin
  • Mapa serwisu
Ta strona korzysta z ciasteczek aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie: narzędzia analityczne (Google Analytics), marketingowe (Google AdSense). Szczegóły znajdziesz na stronie Polityka prywatności
Jeżeli wyrażasz zgodę na wykorzystywanie plików cookies, kliknij w przycisk "Rozumiem i akceptuję". Jeżeli chcesz edytować ustawienia plików cookies, kliknij w przycisk "Ustawienia".
UstawieniaRozumiem i akceptuję
Informacja o ciasteczkach

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are as essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
SAVE & ACCEPT