📚Przyimki i przypadki – miejscownik
To już czwarty wpis z serii przyimki w języku polskim
(narzędnik, biernik i dopełniacz jest już opisany). Dziś o miejscowniku.
Na początek dobra informacja: jest przyimek, po którym zawsze będzie rzeczownik w miejscowniku. To przyimek przy, który oznacza w pobliżu czegoś lub kogoś lub równocześnie z czymś (definicja z wsjp.pl). Mamy więc przy tobie, przy ścianie albo przy pustych szklankach 🙂
Mamy rzeczownik w miejscowniku, jeśli możemy zadać pytanie GDZIE? (jesteś, mieszkasz, spędzasz czas) i odpowiedzią jest któraś kategoria z poniżej:
- GÓRY – w Alpach
- MIASTO – w Gdańsku
- PAŃSTWO – w Hiszpanii (uwaga na wyjątki: Litwa, Łotwa, Słowacja, Litwa, Węgry, Białoruś – na + miejscownik)
- WYSPA – na Teneryfie
- MIEJSCE OTWARTE/PLAC – na placu, peronie
- REGION/DZIELNICA na Mazurach, Śląsku, na Żabiance, na Oruni, na Przymorzu, na Zaspie (ale: we Wrzeszczu, w Oliwie), na Bemowie, Mokotowie, Ursynowie, Woli, Żoliborzu, Białołęce, Bielanach, Targówku, Pradze-Północ, Pradze-Południe (ale w Ursusie, Rembertowie, Wawrze, Wilanowie i Wesołej)
- BUDYNEK – w sklepie, biurze, w galerii
- CEL na kawie, spotkaniu, filmie (uwaga: w pracy)
Wyjątki, które znamy już z wpisu o bierniku (poczta, uniwersytet, dworzec, lotnisko, policja) mają przyimek na i formę miejscownika: na poczcie, na uniwersytecie, na dworcu, na lotnisku, na policji.
Jeśli mamy czasownik, który łączy się z miejscownikiem:
- o, np. mówić o, dyskutować o, marzyć o, myśleć o
- w(e), np. zakochać się w, tkwić w,
- po, np. chodzić po, spacerować po
- na, np. grać na, jeździć na, koncentrować się na
Jeżeli mamy określenia czasu, to używamy miejscownika w odpowiedzi na pytanie:
- o której? O dziesiątej
- w którym roku? W tysiąc osiemset trzydziestym drugim.