Trzeci wpis z serii przyimki w języku polskim
(narzędnik i biernik jest już opisany). Dziś o dopełniaczu.
DOPEŁNIACZ
Lista przyimków łączących się z dopełniaczem jest bardzo długa i znajdziecie ją tutaj: https://www.polskinawynos.com/wp-content/uploads/2018/04/przyimkiprzypadki.pdf
Nie wszystkie z tych przyimków są używane na co dzień, część występuje już tylko w książkach.
Co trzeba na pewno zapamiętać? Mamy rzeczownik w dopełniaczu, jeśli:
- jest pytanie DOKĄD? SKĄD? i odpowiedzią jest jedna z kategorii:
- KRAJ, PAŃSTWO – do / z(e) np. jadę do / wracam z Polski (wyjątki: na Białoruś, na Litwę, na Łotwę, na Słowację, na Węgry, ale z Białorusi, Litwy, Łotwy, ze Słowacji, z Węgier)
- MIASTO do / z(e) np. jadę do / wracam z Warszawy (uwaga: nazwy zakończone na -o są nieodmienne, poza Wilnem i Opocznem)
- BUDYNEK – do / z(e) np. wchodzę do / wychodzę ze szkoły (uwaga: wchodzę na uniwersytet, na pocztę, na dworzec, ale wychodzę z uniwersytetu, poczty, dworca) + wchodzę do pracy –
- ŚRODEK TRANSPORTU do / z(e) np. wsiadam do samochodu / wysiadam z samochodu (uwaga: wsiadam na motor/rower, zsiadam z motora/roweru)
2. są przyimki do/od/u/dla + OSOBA (kogo)?
Wracam do / od mamy, kolegi, córki, dziecka
Jestem u mamy, kolegi, córki, dziecka
Kupuję prezent dla mamy, kolegi, córki, dziecka (tu warto pamiętać, kiedy jest dla, a kiedy do: https://edytornia.pl/polski-jako-obcy/dla-czy-do/)
Wybrane przyimki dopełniacz
(z tej listy https://www.polskinawynos.com/wp-content/uploads/2018/04/przyimkiprzypadki.pdf)
bez(e) – bez cukru, beze mnie
blisko = koło – blisko domu, koło mnie
dokoła = dookoła = dookoła jeziora
obok – obok parku, obok Oli
od(e) – od poniedziałku, od Adama
oprócz – oprócz cukru, oprócz niej
u – u mamy, u drzwi
według – według wzoru, według mnie
znad – znad morza, rzeki, oceanu
wzdłuż – wzdłuż ulicy/rzeki/plaży/domu
naprzeciwko = na wprost – naprzeciwko domu, na wprost drzwi, naprzeciwko Agnieszki
podczas – podczas urlopu, weekendu, lekcji
(po)mimo – mimo problemów, pomimo spóźnienia, mimo złej pogody
wśród – wśród drzew, wśród ludzi
zamiast – zamiast wody, zamiast ciebie
Jeżeli mamy określenia czasu, to używamy dopełniacza przy przyimkach:
od której? Od ósmej
od kiedy? Od poniedziałku
kiedy? dwudziestego pierwszego lipca tysiąc dwieście czternastego roku
Spodobał Ci się mój wpis? 
